Stosunki polsko-rosyjskie 1569–1667
Krótki zarys
Królem Polski jest ostatni przedstawiciela dynastii Jagiellońskiej – Zygmunt August. Staje on na czele ruchu egzekucyjnego. Przybrał szarą „ziemiańską” szatę, był to zewnętrzny symbol jednej z najważniejszych decyzji podjętych przez tego władcę. Od tej pory przestał opierać swą władzę na wielkich rodach magnackich, a na dynamicznie rozwijającym się ruchu egzekucyjnym. Wspominam to ponieważ jednym z fundamentalnych postulatów tego ruchu było ścisłe połączenie Litwy i Polski.
Drugim ważnym wydarzeniem z tego okresu była Pierwsza Wojna Północna toczona w latach 1558 – 1570. Była to wojna Danii ze Szwecją oraz Polski ze Szwecją i Rosją. Pominę tutaj dokładny jej przebieg, by nie cofać się za daleko w czasie, a jedynie przedstawię kończący ją traktat. Wojnę zakończył traktat podpisany w 1570 na kongresie pokojowym w Szczecinie. Uchwały kongresu szczecińskiego okazały się korzystne przede wszystkim dla Danii. Dania i Moskwa opowiedziały się za swobodą żeglugi narewskiej. Ponadto Habsburgowie nie uznali praw zwierzchnich Polski w Inflantach, uważając, iż cały kraj, z wyjątkiem części zajętej przez Moskwę, jest lennem cesarskim. Na kongresie zatwierdzono zdobycze Rosji w Inflantach. Wszystko to przedstawiało w szarym świetle utrzymanie pokoju z Imperium Rosyjskim.