Rasizm – historia XIX wiek

W XIX wieku powstały również teorie rasistowskie. Za twórcę doktryny rasizmu uważany jest Artur hrabia de Gobineau (1816 – 1882), dyplomata pisarz, bliski współpracownik Alexisa de Touqueville’a. Jego główne czterotomowe dzieło, Esej o nierówności ras ludzkich (Essai sur l”inćgalitć des races humaines, t. 1—4, 1853—1855), było między innymi plonem doświadczeń, jakie wyniósł ze swo­ich podróży, i wynikiem fascynacji kulturami Dalekiego Wschodu. Gobineau nie miał zamiaru wartościowania ras, dokonywał jedynie ich opisu, jednak wyniki jego klasyfikacji nieuchronnie prowadzą do wniosków wartościują­cych. Dzielił rasy według koloru skóry na rasę czarną, żółtą i białą i każdej z nich przypisywał określone cechy. Rasa czarna, zwana kobiecą, odznacza­ła się zmysłowością i poczuciem estetyki. Rasa żółta, to rasa ludzi kon­kretnych i praktycznych, rasa kupców — określał ją Gobineau mianem rasy męskiej. Z kolei rasa biała to rasa z natury przeznaczona do przywództwa, obdarzona jest bowiem zdolnością przewidywania i chłodnej kalkulacji, zmy­słem organizacyjnym. Chociaż rasa biała to rasa panów, nie jest ona jedno­lita wewnętrznie, jej najwartościowszą częścią jest ario-germańska arysto­kracja francuska. Podział ludzkości na rasy nie wydaje się jednak najważniejszą częścią doktryny Gobineau. Znacznie ciekawsza jest jego teoria ewolucyjna, według której historia to dzieje degenerowania się ludzkości w związku z procesem mieszania się ras. Uważał bowiem, że najwartościowsze są rasy czyste w ca­łej ich różnorodności. Z tego też punktu widzenia wysoko ocenił oparte na czystości rasowej stabilne przez wieki cywilizacje Indii i Chin. Natomiast mieszanie się ras uważał za szkodliwe zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i społecznym. Zawsze powoduje ono degenerację kultury, chaos społeczny, załamanie się barier klasowych, demokratyzację polityczną, której był zasadniczo przeciwny, za najwłaściwszy uważając ustrój arystokratyczny. Rasa biała według Gobineau również uległa degeneracji. Jej najbardziej mieszanymi rasowo przedstawicielami są Słowianie, nie zachowali czystości rasowej również Niemcy, których określał jako Celto-Słowian z przymieszką krwi germańskiej. W toku historii procesowi mieszania się ras towarzyszy kształtowanie się podziału na klasy. Klasę rządzącą reprezentują przedstawiciele rasy białej, warstwa najniższa to ludność miejscowa, w wyniku zaś zmieszania tych ras powstają: mieszczaństwo, kupiectwo, sfery przemysłowe.

Teorie rasistowskie w XIX w. przedstawiane były przez ich twórców jako naukowe. U następców Gobineau nie ograniczały się jedynie do opisu, lecz koncentrowały się na wartościowaniu i przeciwstawianiu ras „bardziej wartościowych” rasom „mniej wartościowym”. Wartościujące dowody naukowe, które służyć miały jako uzasadnienie teorii rasistowskich, nie znalazły potwierdzenia we współczesnych naukach biologicznych, zasięg jednak ich oddziaływania, szczególnie w wieku XX w systemie nazistowskim, był ogromny.

Przykładem organizacji rasistowskiej powstałej w czasie wojny secesyjnej w XIX wieku był Ku – Klux- Klan. Początkowym jej zadaniem była  pomoc wdowom i sierotom po zabitych żołnierzach Konfederacji. Jej członkowie zakładali białe ubrania, symbolizujące dusze poległych. Później Ku – Klux – Klan przekształcił się w organizacje rasistowską, głoszącą wyższość białego człowieka, zwłaszcza anglojęzycznego protestanta. Metodami terrorystycznymi zwalczał równouprawnienie murzynów. W 1958 został formalnie rozwiązany, nadal jednak działa nielegalnie.