Rozwój terytorialny państwa pruskiego 1618-1701

Jerzy Wilhelm

Władze przejmuje Jan Zygmunt, który jednak nie cieszy się nią zbyt długo gdyż umiera w grudniu 1619. Po nim księciem Prus zostaje Jerzy Wilhelm. Był on władcą małostkowy, bez większych zdolności, a na dodatek był kalwinem co frustrowało i denerwowało luterańską ludność Prus.

Władca ten chciał dogadać się z Gustawem Adolfem – królem Szwecji. Liczył na to, że dzięki niemu wyzwoli Prusy spod lenna polskiego i na dodatek  namówi go do ataku na Habsburgów co osłabi ich pozycje w Niemczech. Król szwedzki jednak obmyślił inny plan i zdecydował się zaatakować Prusy Książęce. Choć Jerzy wiedział o tym wcześniej, gdyż poinformował go Zygmunt III, nie przygotował się wystarczająco do odparcia ataku. Ustawił on tylko cztery okręty przed Piławą, kupił tam nowe działa i osadził 300 ludzi załogi. Takie siły nie mogły powstrzymać Szwedów – którzy zajęli Piławę w 1626 roku.

Prusy wmieszały się w konflikt Europejski – wojnę 30 letnią. Posiadłości elektora brandenburskiego były zagrożone przez Ligę Katolicką, natomiast w Prusach został zmuszony do wpuszczenia Szwedów, przez co narażał się na interwencje Polską. W gruncie rzeczy sprzyjał on skrycie Szwedom, jednak bojąc się Polski i cesarstwa musiał być neutralny. Co oczywiście było złamaniem zasady lennej, gdyż powinien stanąć po stronie Polski. Następne jego działania w tej wojnie były odgrywaną komedią. Prusy stworzyły armie do pomocy Lidze katolickiej, ale nie została ona używa, a oddziały przechodziły na stronę Szwedzką. Elektor uznał, że taka gra na dłuższą metę nie  będzie skuteczna i stwierdził, że trzeba zakończyć wojnę w Prusach. W 1629 roku doprowadzono do rozejmu sześcioletniego między Szwecją, a Polską w Starym Targu (Altmarku). Na jego mocy Szwedzi zatrzymali Inflanty na północ od Dźwiny wraz z Rygą, wszystkie porty pruskie z wyjątkiem Gdańska, Królewca i Pucka. Natomiast Malbork, Sztum, Głowa i Żuława Wielka przechodziła pod panowanie elektora brandenburskiego (w zamian za część wybrzeża z Piławą), a Mitawa wracała do księcia kurlandzkiego. Na uwagę zasługuje też punkt w którym przewiduje się amnestie dla Prus Książęcych. Nikt kto popierał króla Szwedzkiego nie może zostać ukarany.