Wojna światów [97 lat temu w Nowinach]

Ogrom polskiego zwycięstwa

W Nowinach z 23 sierpnia czytamy już, że „Brześć Litewski znajduje się znowu w rękach polskich. Trzy dywizye bolszewickie zostały zupełnie zniszczone”. Chwalono współdziałanie oficerów francuskich oraz polskich w toczącej się Bitwie Warszawskiej, którzy wielce zasłużyli się przy budowie okopów, przygotowując w ten sposób pozycje obronne, „które pozwoliły powstrzymać wroga”. Tymczasem ofensywa wojsk polskich na lewym (północnym) skrzydle przebiegała nadzwyczaj pomyślnie. Liczono na zupełne odcięcie sił bolszewickich znajdujących się na Pomorzu.

Z kolei 25 sierpnia informowały „Nowiny Raciborskie” o rozbiciu w rejonie Siedlec jednej z bolszewickich armii. Liczebność zgrupowania szacowano na 80 tys. żołnierzy. Do niewoli wzięto 9000 jeńców.

W tym czasie redakcja Nowin chętnie cytuje prasę zagraniczną, dobrze poinformowaną o polskim zwycięstwie. – Dzienniki wiedeńskie (...) przypisują kontrofensywie polskiej doniosłe znaczenie, porównując wypadki nad Wisłą do „cudu nad Marną**” – czytamy w „Nowinach Raciborskich” z 25 sierpnia.

Na lawinę doniesień z frontu wojny polsko-bolszewickiej natrafiamy w Nowinach z 27 sierpnia 1920 roku, gdy Bitwa Warszawska była już rozstrzygnięta. „Bolszewicy uciekają na teren niemiecki”, „Kapitulacya jednej armii bolszewickiej”, „Ogrom polskiego zwycięstwa”, Zdobycz taborów polskich”, „Odwrót bolszewików w Galicyi”, „Cztery Dywizjye bolszewickie zniesione”, Zagłębie naftowe w naszych rękach” – to tytuły artykułów, które dawały ówczesnemu Czytelnikowi z raciborszczyzny wyobrażenie o polskim zwycięstwie, budzące nadzieję na pozytywne dla Polski rozstrzygnięcie całej wojny. Po wszystkim podano jeszcze wieści z Watykanu, gdzie pokonanie bolszewików rozpatrywano w szerokiej perspektywie: Byt Polski jest zapewniony, a niebezpieczeństwo najazdu bolszewickiego w Europie usunięte („Nowiny Raciborskie”, 30 sierpnia 1920).

18 marca 1921 roku Polska i Rosja bolszewicka zawarły pokój, zwany w historiografii Traktatem Ryskim. Wschodnia granica Polski nieznacznie wykraczała poza tę z 1793 roku. Bezpośrednie zagrożenie dla odradzającego się państwa polskiego zostało usunięte dzięki zwycięstwu w Bitwie Warszawskiej, jednej z największych wiktorii w naszej historii.

Wojtek Żołneczko

* Datowaną na 8 sierpnia odezwę opublikowano więc po przeprowadzeniu przez J. Piłsudskiego manewru znad Wieprza, który zapewnił Polakom zwycięstwo w Bitwie Warszawskiej oraz walnie przyczynił się do zwycięstwa w wojnie.

** Bitwa z 1914 r., w której Francuzom udało się powstrzymać ofensywę wojsk niemieckich, co uniemożliwiło Rzeszy osiągnięcie szybkiego zwycięstwa na froncie zachodnim.