Lucjan Mende

ur. 06.06.1896, zm. 13.06.1971

Dr med. Lucjan Norbert Mende urodził się 6 czerwca 1896 r. w Opolu przy ulicy Malapanerstrasse 30 (obecnie ul. Ozimska) w kamienicy wielorodzinnej, gdzie mieszkali urzędnicy. Jego rodzicami byli: pracownik kolei żelaznej Bertold i Katarzyna z domu Kulig. W późniejszym czasie rodzina przeniosła się do Raciborza, gdzie ojciec został właścicielem cegielni. Lucjan Mende dzieciństwo spędził właśnie w tym mieście. Tam też jego rodzice się rozstali.

Swą edukację na wyższym szczeblu rozpoczął we Wrocławiu, gdzie ukończył Elisabeth-Gymnasium. W tym też mieście podjął studia medyczne, które ukończył w 1920 r. Z ziemią wodzisławską związał się od 1921 r., kiedy jako początkujący medyk podjął pracę w rydułtowskim szpitalu, gdzie leczyć miał m.in. powstańców, którzy odnieśli rany w III powstaniu śląskim. Po przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski Lucjan Mende złożył doktorat w Krakowie i zamieszkał w Wodzisławiu Śląskim. Na początku lat 20. XX w. poślubił rybniczankę Martę Nowak, która zmarła przedwcześnie 3 maja 1924 r., dożywszy zaledwie 28 lat. W 1923 r. podjął pracę w wodzisławskim szpitalu powiatowym znajdującym się przy ulicy Wałowej 30, którego został dyrektorem. W 1929 r. po przyjściu na to stanowisko dr Józefa Tumułki, Lucjan Mende rozpoczął prywatną praktykę, stając się lekarzem mniej zamożnej części wodzisławian.

Sześć lat po śmierci pierwszej żony Mende ożenił się w 1930 r. z córką bogatego kupca wodzisławskiego – Hugona Jerzego Klockiewicza (1879 – 1952) i Jadwigi z domu Błażej (1886 – 1959) – Elżbietą Marią, urodzoną 23 października 1906 r. W 1934 r. dzięki podarowanej działce w centrum starówki wodzisławskiej od rodziny Klockiewiczów przy placu Wolności 2 (ob. Plac Św. Krzyża) Medne zlecił budowę willi, która była jednym z piękniejszych obiektów modernistycznych. Jej architektem był Wiktor Majwald (1892 – 1965). W wilii tej Mende prowadził prywatną praktykę lekarską. Stoi ona zresztą przy placu Św. Krzyża do dziś.

Dr Lucjan Mende był niezwykle zasłużoną postacią dla miasta i jego mieszkańców. Był lekarzem trzech pokoleń wodzisławian. Zawsze do pacjentów podchodził z szacunkiem i oddaniem. W czasach totalitarnych systemów – hitlerowskiego i komunistycznego – pozostał oparciem i ostoją dla mieszkańców tych ziem. Po wojnie, mimo niemieckiego pochodzenia, nie zdecydował się na emigrację. Zmarł w Wodzisławiu 13 czerwca 1971 r. O jego leczeniu zachowało się wiele anegdot. Jedna z nich pochodzi z lat pięćdziesiątych, kiedy do doktora przyszli działacze partyjni z pretensjami o wystawianie zbyt dużej liczby zwolnień lekarskich. Na tak postawiony zarzut doktor Mende zdjął biały fartuch lekarski, zawieszając go na wieszaku i do pielęgniarki – Irmy powiedział ze spokojem: „Irma, pakuj się. Nowe dochtory przyszli”. Działacze wycofali się i zostawili doktora w spokoju.

W Wodzisławiu Śląskim znajduje się ulica upamiętniająca doktora Lucjana Mendego.

Sławomir Kulpa