Ferdinand Piontek

ur. 05.11.1878, zm. 02.11.1963

ur. 5 XI 1878 w Głubczycach. Był najstarszym z czternaściorga rodzeństwa. Jego ojciec, z zawodu rolnik, pracował w latach 70. i 80. XIX w. jako inspektor rolny. Matką przyszłego biskupa była Maria Piontek z domu Radwansky (Radwański). Pod koniec lat 80. XIX w. rodzina Piontków przeprowadziła się do Raciborza. W 1889 r. ojciec założył tu firmę spedycyjną. Od 1890 r. Ferdinand uczęszczał do raciborskiego gimnazjum, w którym zdał maturę. Studiował we Wrocławiu teologię. W 1903 r. został wyświęcony na kapłana przez kardynała Koppa. W latach 1903-1910 pełnił posługę kapłańską, z kilkoma kilkumiesięcznymi przerwami na dalsze studia teologiczne w Rzymie, w 2 parafiach diaspory berlińskiej. W 1907 r. uzyskał w Rzymie tytuł doktora teologii na podstawie dysertacji pt. „Niektóre aspekty wczesnośredniowiecznych herezji w kościele katolickim”. W latach 1910-1921 był duszpasterzem w Koszalinie. Lata posługi kapłańskiej w Berlinie i Koszalinie były niezwykle trudne i wymagające. Musiał on bowiem stawić czoła walczącemu protestantyzmowi pruskiemu, który na tamtych terenach był religią większości mieszkańców. W 1921 r. został powołany w skład kapituły metropolitarnej archidiecezji

wrocławskiej. Wkrótce po tej nominacji stał się głównym kaznodzieją katedry wrocławskiej. W tym też czasie był przewodniczącym kilku diecezjalnych związków i kongregacji, redaktorem diecezjalnych pism katolickich. Był też uznawany powszechnie za specjalistę do spraw diaspory religijnej w archidiecezji. W uznaniu zasług został mianowany w 1933 r. papieskim prałatem domowym. 1 III 1939 r. powierzono mu funkcję dziekana katedry wrocławskiej. Znał on dobrze język polski, i co więcej, posługiwał się nim często, głosząc w parafiach polskich kazania w tym języku. Był współredaktorem listów pasterskich kardynała Bertrama, które do 1939 r., do czasu kiedy surowe zakazy władz hitlerowskich przerwały tę praktykę, wydawał w języku niemieckim i polskim. Piontek przyznawał się chętnie i często do swych związków z polskością. Czasy II wojny światowej spędził we Wrocławiu. 2 II 1945 r., na polecenie gestapo, musiał miasto opuścić, udając się z wielotysięczną kolumną uciekinierów na zachód. Po zakończeniu działań wojennych postanowił jak najszybciej wrócić do Wrocławia. Po śmierci kardynała Bertrama został wybrany wikariuszem kapitulnym Archidiecezji Wrocławskiej. Wybór miał niepośledni związek z przejęciem większości Archidiecezji pod administrację polską oraz z faktem, że nowy wikariusz posiadał polskie korzenie. 24 VII 1945 r. objął oficjalnie swój nowy urząd. W niecały rok później, 9 VII 1946 r., w związku ze zmianami organizacyjnymi życia kościelnego na terenach byłego państwa niemieckiego, które przypadły Polsce, musiał opuścić Wrocław na zawsze. Do marca 1947 r. przebywał w Paine, w zachodniej strefie okupacyjnej. Wiosną 1947 r., przybył z polecenia papieża do Görlitz, gdzie objął, jako biskup rezydialny, pieczę nad znajdującymi się na zachód od linii Odry i Nysy Łużyckiej resztkami dawnej, potężnej terytorialnie Archidiecezji Wrocławskiej, a tytularnie pozostawał nadal jej wikariuszem generalnym. W 1948 r. utworzono z jego inicjatywy seminarium archidiecezjalne w Neuzelle. Jego głównie staraniem wydano kilka śpiewników pieśni kościelnych. Wbrew początkowym obawom, uzyskał akceptację ludności oraz nowych, najpierw okupacyjnych czyli sowieckich, a potem wschodnioniemieckich władz. Jego wyważone w swej treści listy pasterskie znajdowały szeroki i przychylny oddźwięk. W 1951 r. założył diecezjalne seminarium dla katechetów. 23 V 1959 r. papież Jan XXIII mianował go biskupem tytularnym Barki (Barca). W latach 1959-1963 był wiceprzewodniczącym konferencji biskupów niemieckich. Zmarł 2 listopada 1963 r. w Görlitz. Do końca swego życia bp. Piontek utrzymywał ożywione i przyjacielskie kontakty z raciborzanami, mieszkającymi w Niemczech wschodnich i zachodnich.

Piotr Sput