Wiola bułgarska
ur. ok. 1200 r. Księżna opolsko-raciborska. Jej ojcem był prawdopodobnie car bułgarski Kołojan (1197-1207) lub jego następca, car Borił. Książę opolsko-raciborski Kazimierz poznał ją, jak sądzą historycy, podczas drugiej wyprawy krzyżowej króla węgierskiego Andrzeja II, w której Piast górnośląski wziął udział. Do ślubu, w nieznanym miejscu, doszło około 1220 r. Wiola wniosła prawdopodobnie do małżeństwa znaczny posag. Koligacje z dworem carów bułgarskich wzmocniły polityczne znaczenie Kazimierza. Jego małżeństwo z Wiolą uznawane jest zresztą za bardzo przykładne. Po śmierci męża, Wiola okazała się zręcznym politykiem. Opiekowała się dwoma synami: Mieszkiem i Władysławem. Potrafiła się oprzeć księciu wrocławskiemu Henrykowi Brodatemu, który chciał odsunąć ją od rządów w księstwie. Po interwencji papieża Grzegorza IX, Brodaty dopuścił Wiolę do współwładztwa oraz wydzielił jej ziemie: kaliską i rudzką z grodami Kalisz i Ruda (zdaniem niektórych historyków zrobił to dopiero książę Henryk Pobożny). W swojej bulli z 3 XII 1233 r. Grzegorz IX przyjął Wiolę i jej synów pod swoją protekcję. Bezpośrednią opiekę nad nimi sprawowali: arcybiskup gnieźnieński Pełka, biskup wrocławski Tomasz I oraz biskup ołomuniecki Robert. Wiola przeżyła swojego syna Mieszka Otyłego. Ten ostatni oddał jej w swoim testamencie w zarząd grody w Raciborzu i Cieszynie. Nie wiadomo jednak, gdzie rezydowała ze swoim dworem. Zmarła 7 IX 1251 r. Jako miejsce jej pochówku wskazuje się klasztor norbertanek w Czarnowąsach.
Grzegorz Wawoczny