Pierwsza ofiara mrozów. Mieszkaniec Ostroga zamarzł na moście
Śmierć na moście odrzańskim w Raciborzu, surowa kara za jazdę ze sfałszowanym biletem, przymiarki do przyłączenia Ostroga do Raciborza, wstrzymanie pracy fabryki na Płoni czy wielki pożar w dobrach księcia Lichnowskiego – to tylko część wydarzeń opisanych na łamach „Nowin Raciborskich” równo sto lat temu. Zapraszamy do podróży w czasie do Raciborza i okolic w roku 1919 r.
Racibórz • 19 grudnia 1919 r.
Rozdział kościoła od państwa w Czechach
Cieszyn. W czasie zjazdu socyalistycznych członków rad gminnych oświadczył min. oświaty Haberman, że rząd zamierza jeszcze w ciągu obecnej sesyi parlamentarnej wnieść projekt prawa o rozdziale Kościoła od Państwa w Czechach.
Brak węgla na Płoni
Racibórz. Wielka fabryka na Płoni wstrzymała pracę w poniedziałek i wtorek (15 i 16 grudnia) z powodu braku węgli. Około 1500 robotników musiało świętować. Zapowiada się częstsze świętowanie, jeżeli się dostawa węgli nie poprawi.
Wielu chętnych na dzierżawę
Racibórz. Miejski grunt przy drodze ze Studziennej do Studoła został parcelami oddany w dzierżawę, i to sposobem licytacyjnym. Chętnych dzierżawców zjawiło się wielu; płacono 80 do 100 marek dzierżawy od morgi.
Bandyci grasują
Rybnik. Bandytyzm w tutejszej okolicy nie ustaje. W Ligocie wykonano napad bandycki na karczmę, przyczem jedna osoba została postrzelona. W Golejowie zrabowano pewnemu chałupnikowi prawie wszystkie ziemniaki.
Wyroki śmierci
Gliwice. Sąd wojenny zajmował się tu sprawami bandytów Józefa Heima, Rudolfa Respondka i Alfonsa Webera z Bielszowic. Hełm i Respondek zostali skazani na śmierć za zamordowanie żandarma Roeslera z Makoszów. Poza tem Heim został jeszcze dwa razy na śmierć skazany za zamordowanie dwu kobiet, Mierzwowej i Brojowej, w Redendorfie (obecnie część Rudy Śl. – red.). Za różne rabunki, kradzieże itp. zostali wszyscy trzej ponadto skazani na wieloletnie więzienie w domu karnym.
Choroby zaraźliwe
Według zapisków urzędowych było na Górnym Śląsku w tygodniu od 30 listopada do 6 grudnia ogółem zachorowań: na czarną ospę 13 (...), na tyfus 94 zachorowań a 28 zgonów (...), na krwawą biegunkę 7 zachorowań, na szkarlatynę 45 zachorowań a 5 zgonów, na dyfteryę 36 zachorowań, na malaryę w powiecie pszczyńskim 4 zachorowania.
Racibórz • 22 grudnia 1919 r.
Przymiarki do przyłączenia Ostroga
Racibórz. Sejmik powiatu raciborskiego (wiejskiego) zajmował się na ostatnim posiedzeniu sprawą przyłączenia Ostroga do miasta. Wybrano komisyę, która by wniosek dokładnie zbadała i poczyniła kroki przygotowawcze do dalszych układów. Ostateczna decyzya zapadnie dopiero po rozstrzygnięciu losów Hulczyna.
Zamarzł na moście
Racibórz. Na moście Odrzańskim zamarzł gospodarz Gnieliński z Ostroga. Prawdopodobnie zasłabł, usiadł, i w tej postawie z powodu przejmującego zimna śmierć go zaskoczyła.
Wielki pożar
W Kuchelnej zgorzał we czwartek 18 grudnia wielki zakład przeróbki lnu. Zakład należał księciu Lichnowskiemu. Szkoda wynosi kilka milionów marek. Pożar powstał od pewnej maszyny, która będąc w biegu, zbytnio się rozpaliła.
Zmiany wśród duchowieństwa
Racibórz. Ks. kap. Hoppe (...) ustanowiony kapelanem przy kościele P. Maryi w Raciborzu. Ks. kap. Woischnitzok przesiedlony jako lokalista do Radoszów, a na jego miejsce przychodzi ks. kapelan Stark z Hoyerswerda.
Nowy landrat
Rybnik. Landrat* tutejszy p. dr Łukaszek wynosi się do Wrocławia. Ma on być niby to jakimś pośrednikiem między rządem pruskim a Górnym Śląskiem. Na jego miejsce przybył tu asesor regencyjny Strzoda, który tymczasowo ma zawiadować urzędem landrackim. Jeżeli ten pan Strzoda jest tą samą osobą, co hakatysta** Strzoda z „Freie Vereinigung”***, to by to znaczyło, że rząd pruski stracił wszelką orientacyę na Górnym Śląsku, albo też rząd pruski już się pożegnał z nadzieją utrzymania Górnego Śląska. To drugie jest prawdopodobniejsze.
Strażnik w areszcie
Żory. Aresztowano tu niejakiego Karola Glasera z Bogucic pełniącego dawniej służbę policyjną na granicy, gdzie się miał dopuścić różnych przestępstw.
* Landrat był pruskim urzędnikiem administrujący powiatem, reprezentujący interesy króla (a później, po upadku monarchii, rządu).
** Hakatą nazywano Niemiecki Związek Marchii Wschodniej, którego celem była germanizacja ziem polskich objętych zaborem niemieckim.
*** Freie Vereinigung zum Schutze Oberschlesien – Wolne Stowarzyszenie dla Obrony Górnego Śląska – niemiecka organizacja, której celem było przedsięwzięcie działań zapobiegawczych odłączeniu Górnego Śląska od państwa niemieckiego