Emil Krzyżak

ur. 16.10.1910, zm. 03.03.1971

Urodził się 16 października 1910 r. Był pierworodnym synem Karola i Anny z domu Kranc. Miał jeszcze dwóch młodszych braci Karola i Bolesława oraz dwie siostry Annę i Gertrudę. W Połomi ukończył szkołę powszechną, a w Rybniku kurs przysposobienia rolniczego. W 1927 r. rozpoczął pracę w Biurze Wiertniczym i Robót Górniczych „M. Łempicki” w Sosnowcu. Pracował tam przy poszukiwaniu złóż i surowców mineralnych oraz wody, a także przy budowie studni artezyjskich. W latach 1932 – 33 odbył służbę wojskową w 3. Pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku-Białej. W trakcie odbywania służby ukończył szkołę podoficerską. Po powrocie z wojska w latach 1934 – 1936 roku pracował przy odwiertach wody w Chojnach. Od 1937 r. pracował na kopalni „Anna” w Pszowie. Po wybuchu II wojny światowej działał w konspiracji, w strukturach Związku Walki Zbrojnej a następnie Armii Krajowej. W 1940 r. został mianowany dowódcą II kompanii Wodzisław Obwodu wodzisławskiego (II batalionu 75 pułku piechoty). Był dowódcą tej kompanii do zakończenia działań wojennych. Przyjął pseudonim „Grytka”.

29 marca 1945 r. został aresztowany przez NKWD. Przez Pszczynę i Bielsko trafił do obozu w Wadowicach. Od 13 kwietnia 1945 r. był więziony w Oświęcimiu. Został stamtąd zwolniony w październiku tego samego roku ze względu na ciężką chorobę. Po powrocie do domu i wyleczeniu się, od 1946 r. podjął pracę jako magazynier na kopalni „Emma”. W 1947 r. ponownie został aresztowany przez komunistów, tym razem z Urzędu Bezpieczeństwa i został skazany na karę pozbawienia wolności. Po odzyskaniu wolności pracował na kopalniach „Marcel” i „1 Maja” Został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Zwycięstwa i Wolności. Zmarł 3 marca 1971 r. Spoczywa na cmentarzu przy ul. Pszowskiej w Wodzisławiu Śląskim.

Artur Marcisz

---

Autor korzystał m.in. z informacji dostarczonych dzięki uprzejmości Pana Antoniego Krzyżaka.