Paweł Pośpiech

ur. 22.01.1878, zm. 26.03.1922

Ks. Paweł Pośpiech urodził się w 1879 r. w Kokoszycach. Jego ojcem był Teodor, matką Konstantyna. Był zdolnym uczniem i rodzice umożliwili mu dalsze kształcenie w gimnazjum w Raciborzu. Po jego ukończeniu podjął studia filozoficzno-teologiczne na Uniwersytecie Wrocławskim. W 1903 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Mszę świętą prymicyjną odprawił w kościele parafialnym w Pszowie. Następnie pracował jako duszpasterz w parafii św. Jerzego w Rydułtowach oraz w Pruszkowie, Orzegowie, Rudzie Śląskiej, Raciborzu, Krapkowicach i Zgorzelcu.

Znany był jako gorliwy kaznodzieja, wybitny mówca i gorący polski patriota, toteż cieszył się wielką popularnością. Obok pracy duszpasterskiej prowadził działalność polityczną. Od 1906 roku był członkiem Ligi Narodowej, a później był czołowym działaczem Narodowej Demokracji na Górnym Śląsku. Z jej listy został wybrany 3 lutego 1912 roku na posła z okręgu pszczyńsko-rybnickiego. W Reichstagu był członkiem Koła Polskiego i ostro protestował przeciwko polityce germanizacji. Bronił praw ludu śląskiego do posługiwania się polskim językiem. Do tego też namawiał Ślązaków podczas licznych służbowych wyjazdów po swym okręgu wyborczym. Przez ks. Emila Szramka nazywany był pierwszym polityczny heroldem zmartwychwstałej Polski. Na wiecach organizowanych po rewolucji listopadowej w Niemczech ks. Pośpiech mówił: „Przestrzegają nas, że popełniamy głupstwa, dążąc do Polski, która będzie niezaradną jak nowo narodzone dziecko; a ja wam powiadam: jeżeli mam do wyboru starą Germanię a młodą Polonię, to wolę, sto razy wolę, niezaradne tymczasem ale hoże polskie dziecię, bo jest z naszego pokrewieństwa i ma przed sobą wielką przyszłość”.

Poza działalnością polityczną aktywnie działał w Związku Towarzystw Górnośląskiej Młodzieży Ludowej. Był wiceprezesem Związku Śląskich Kół Śpiewaczych, współtworzył Towarzystwo Polskie Ognisko w Wodzisławiu. W latach 1913 – 1920 był właścicielem i głównym redaktorem wychodzącej w Katowicach „Gazety Ludowej”. Wydawał też „Niwę Śląską”.

Po wybuchu I wojny światowej został aresztowany, ale szybko go zwolniono. Był członkiem Naczelnej Rady Ludowej. Stanął na czele Komitetu Pomocy Górnoślązakom. Po odzyskaniu niepodległości przez dwa lata zasiadał w Sejmie RP. Zrezygnował z mandatu, bo nie mógł pogodzić się z brakiem reakcji na składane przez niego wnioski w sprawie ekscesów niemieckich bojówek, które terroryzowały śląską ludność.

W 1920 roku ciężko zachorował i wycofał się z życia publicznego. Sprzedał „Gazetę Ludową” Adamowi Napieralskiemu, a następnie osiadł w klasztorze Sióstr Miłosierdzia w Pszczynie. Zmarł w nim 26 marca 1922 r. Został pochowany w Alei Zasłużonych na cmentarzu Wszystkich Świętych w Pszczynie.

Jego imieniem zostało nazwane kilka śląskich ulic m.in. w Katowicach (dzielnica Załęże), Wodzisławiu Śląskim, Zabrzu i Pszczynie.

Artur Marcisz