Skazaniec zastrzelony podczas próby ucieczki z sądu
Wybory do rad gminnych były głównym tematem „Nowin Raciborskich” sprzed stu lat, choć w gazetach poświęcono również sporo uwagi innym wydarzeniom, m.in. świętokradztwu w kościele Matki Bożej, zastrzeleniu skazańca podczas próby ucieczki oraz gorszących tańcach jakie w dzień zaduszny odprawili sobie pogranicznicy. Zachęcamy do lektury, która jest jak podróż w czasie do Raciborza i okolic z roku 1919 r.
Racibórz • 14 listopada 1919 r.
Dalsze wyniki wyborów gminnych
Powiat raciborski
• Kuźnia Raciborska: Polacy 9 mandatów (641 gł.), centrowcy 213 gł. (3 mandaty), socyaliści 20 głosów (Uprawnionych do głosowania 1180 osób). Dotąd mieli tu Polacy tylko 4 mandaty.
• Babice: Polacy 7, Niemcy 2.
• Raszczyce: Polacy 4, Niemcy 5.
• Buków: Polacy 9.
• Bolesław: Polacy (141), centrum (77).
• Strzybnik: centrum (55).
• Miedonia: centrum (56), nacyonaliści niemieccy (81), (czy nie było listy polskiej?).
• Odra: Polacy (45), centrum (50).
• Jankowice: Partya robotników (jaka?) 117 głosów, centrum (73).
• Lubomia: Polacy 8, centrum 1.
• Kornowac: Polacy 7, Niemcy 2.
• Bojanów: Polacy (63), centrum (127).
• Zawada Książęca: centrum (167), socyaliści (jacy?) 111 głosów. (jak głosowali Polacy?)
• Ruda: Polacy 171 głosów.
• Szardziny: Polach 86 głosów.
• Chałupki: Polacy (45), centrum (86), partya robotników (czy polska?) 80 głosów.
• Pawłów: Polacy 3, centrum 5, socyaliści 1, bezpartyjni 1.
• Budziska: Polacy 225 głosów.
• Nędza: Polacy 2, centrum 3, socyaliści 4 (skąd się wzięli?).
• Olza: Polacy (210), centrum (43).
Powiat rybnicki:
• Rowień (...) Obrano 10 Polaków, 2 Niemców.
• Pszów: Polacy 10 (765 gł.), druga partya polska 1 (94 gł.), Niemcy 1 (96 gł.). • Razem oddano 955 głosów.
(...)
• Pszowskie Doły: Polacy 8 (599), centrum 1 (81), socyaliści 3 (213).
• Radlin: Polacy 13 (1571), partya bezbarwna 2 (242), socyaliści 3 (369).
• Wilchwa: Polacy (299), druga partya polska (29), Niemcy (47).
• Kokoszyce: Polacy (220), centrum (71).
• Jedłownik: Polacy (207). Innych partyi nie było.
• Wielkie Turze: Polacy (290), socyaliści (65).
• Małe Turze: Polacy (115). Tylko lista polska.
• Książenice: Polacy (222), socyaliści polscy (132).
(...)
• Bełk: Polacy (225), Niemcy (80).
(...)
• Górne Marklowice: Polacy (197).
• Niedobczyce: Polacy 9 (1187), socyaliści 2 (217), centrum 1 (89).
• Czernica: Polacy 10 (333), partya obywat. 1 (41), centrum 1 (53).
• Górne Rydułtowy: Polacy (489), centrum (192), socyaliści (141).
• Dolne Rydułtowy: Polacy (1285), centrum (319), socyaliści (171).
• Sumina: Polacy (112), Niemcy (33).
• Stodoły: Polska partya narodowa (146), polska partya katolicka (84).
• Chwałowice: Polacy (697), Niemcy (125), socyaliści (189), demokraci (95).
• Gotartowice: Polacy 327 głosów, Niemcy 39 gł.
• Stanowice: Polacy 111 głosów, Niemcy (socyaliści?) 69 (...)
Awantura przy liczeniu głosów
Brzezie pod Raciborzem. Przy niedzielnych wyborach polska partya narodowa zwyciężyła, otrzymawszy 391 głosów, podczas gdy strona przeciwna miała tylko 247. Agitacya była szalona, nadużycia widoczne. Strona przeciwna protestowała, że rzekomo dzieje się jej krzywda (...) Około 250 wyborców nie mogło oddać głosu z powodu natłoku, jak i dlatego, że prowadzono tylko jedną listę, co wymagało dużo czasu. Przypadająca w niedzielę rocznica poświęcenia miejscowego kościoła spowodowała przerwę w wyborach, a po ukończeniu nieszporów tłok w lokalu wyborczym był tem większy. Wielu zniecierpliwionych wyborców poszło do domu. O godz. 6 wieczorem zakończyła się czynność wyborcza. Podczas liczenia głosów rozpoczęła się przy stole wyborczym prawdziwa kłótnia. Kobietom zarzucano np. że będą odpowiedzialne za niekorzystny dla przeciwników wynik wyborów. Jeden z przeciwników groził nawet laską jednej z naszych kobiet, chcą widocznie w ten sposób ujawnić wyższość niemieckiej kultury (...) Kobietom naszym za dzielną współpracę przy wyborach należy się serdeczne: Bóg zapłać! A gdy przyjdzie rozstrzygająca chwila plebiscytu, czyli głosowania, wtedy wszyscy Polacy i Polki stańmy do szeregu jak jeden mąż, aby zaświadczyć przed całym światem, że i w Brzeziu duch polski żyje i pragnie z duszy i serca połączenia ze swą macierzą – Polską! (...)
(podpisano: Obserwator)